Als je een handelsfonds van een collega overneemt gaan de activa op jou over. Jij mag de goederen dan gebruiken om handel te drijven. Over wat er met bestaande contracten moet gebeuren, is er vaak onduidelijkheid. Moet jij bijvoorbeeld nog steeds de goederen leveren voor bestellingen die bij de vorige eigenaar werden geplaatst en die aan de vorige eigenaar werden betaald? En wat met een nog niet geïnde factuur?
Overdracht van een handelsfonds
Het handelsfonds is een immaterieel roerend goed en bestaat uit de materiële en immateriële elementen van een onderneming zoals het cliënteel, het meubilair, het huurrecht en het logo. Men kan vrij beschikken over het handelsfonds en kan het dus ook schenken of verkopen. Wat al dan niet wordt overgedragen, volgt over het algemeen uit het overnamecontract. Zo wordt vaak bedongen dat bepaalde lopende contracten niet worden overgedragen of dat bepaalde onroerende goederen wel of niet worden overgenomen. Een voorbeeld hiervan is de verkoop van een eenmanszaak.
- Cliënteel, roerende goederen, huurrechten en merken worden overgedragen, tenzij anders afgesproken;
- Lopende contracten die nodig zijn voor het verderzetten van de activiteit worden overgedragen, tenzij anders afgesproken;
- Onroerende goederen worden enkel overgedragen indien dit expliciet overeen wordt gekomen;
- Schulden worden enkel overgedragen indien dit expliciet overeen wordt gekomen.
De overdracht van een handelsfonds mag niet in verwarring worden gebracht met de overdracht van een volledige vennootschap. Dan gaat alles sowieso over op de overnemer, zowel de rechten als de plichten. Voor de klant wijzigt er verder ook niks, want de rechtspersoon waarmee hij handelt is nog steeds dezelfde (hoewel de eigendom van die rechtspersoon overging).
Wat met een nog niet geïnde factuur?
Facturen die nog niet zijn geïnd worden vrij eenvoudig overgedragen en vallen onder de zogenaamde lopende contracten die nodig zijn voor het verderzetten van de activiteit. De overdracht van de factuur moet wel aan de klant ter kennis worden gebracht. Via een aangetekende brief moet je de klant dan laten weten dat hij de factuur nu aan jou moet betalen. Daarvoor heb je het akkoord van de klant niet nodig, maar de kennisgeving is wel verplicht. Doe je dat niet, dan mag de klant de factuur nog steeds aan de overlater betalen. De klant is dan bevrijd. Je kan dan wel bij de overlater aankloppen om je geld te krijgen, maar je mag de klant niet langer aanspreken.
Wat met lopende bestellingen?
Een lopende bestelling is in principe een schuld. Het is per slot van rekening de tegenhanger van de ontvangen betaling, namelijk de verplichting om iets te leveren. Schulden kunnen nu eenmaal ook niet-geldelijk zijn. De regel is dat schulden niet worden overgedragen, tenzij wanneer dit in het contract wordt opgenomen.
Indien het contract ook schulden overdraagt, volstaat het niet om de schuldeiser louter op de hoogte te brengen. De schuldeiser kan niet worden verplicht om de schuld bij iemand anders te vorderen. Je zal steeds de toestemming van de klant nodig hebben. Daarom is het aangeraden om in het overnamecontract ook afspraken te maken voor het geval een klant niet zou instemmen met de overdracht of de bestelling daarop zou annuleren. Via een verdeelsleutel kunnen overnemer en overlater het verlies dan onderling verdelen.
Een recente zaak voor de Brusselse rechter toont aan dat dit geen onrealistisch scenario is. Toen had de klant een contract gesloten over de levering en de plaatsing van een keuken. Na het sluiten van het contract werd het handelsfonds verkocht. De klant weigerde om akkoord te gaan met de levering en plaatsing door de nieuwe eigenaar van het handelsfonds. Hij eiste daarop de ontbinding van de overeenkomst en vroeg het voorschot terug aan de overdrager. De Brusselse rechter vond inderdaad dat de klant het recht had om dit te weigeren, daar hij nooit toestemming had gegeven voor de overdracht. De overdrager moest het voorschot terugbetalen.
